168 milionów na modernizację polderu Oława-Lipki. Czy inwestycja dojdzie do skutku?

19 maja w Urzędzie Gminy Oława odbyło się spotkanie poświęcone polderowi przeciwpowodziowemu Oława-Lipki i skutkom prawnym zalania gruntów znajdujących się w jego granicach. W rozmowach uczestniczyli m.in. wojewoda dolnośląska Anna Żabska, posłanka na Sejm RP Anna Sobolak, wójt Gminy Oława Artur Piotrowski, dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu Stanisław Longawa oraz jego zastępca ds. ochrony przed powodzią i suszą Jacek Drabiński.

Funkcja i status prawny polderu

Podczas spotkania podkreślono, że polder Oława-Lipki pełni kluczową funkcję w ochronie przeciwpowodziowej miasta Oławy oraz okolicznych miejscowości położonych poniżej jego zasięgu. Jak zaznaczyły Wody Polskie, obiekt powstał przed 1945 rokiem i „jego zadaniem było redukowanie kulminacji fali powodziowej i ochrona miasta Oława oraz miejscowości poniżej. Pełni on tę funkcję do dziś”. Został on również zalegalizowany na mocy ustawy Prawo wodne z dnia 24 października 1974 roku.

Zgodnie z obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego dla wsi Stary Górnik i Stary Otok, obowiązuje zakaz nowej zabudowy kubaturowej oraz znaczącej modernizacji istniejącej infrastruktury. Wynika to z § 6 pkt 1 uchwały Rady Gminy Oława z dnia 30 marca 2017 roku, w której wskazano, że teren ten pełni funkcję polderu „Lipki-Oława”.

Kwestie odszkodowań za zalanie gruntów

Szczególne emocje wśród mieszkańców budziły pytania o możliwość dochodzenia odszkodowań za zalanie gruntów w granicach polderu. Jak poinformował RZGW we Wrocławiu, obecne przepisy zawarte w art. 222 ust. 4 ustawy Prawo wodne z dnia 20 lipca 2017 r. stanowią, że: „Właścicielowi posiadającemu grunty leżące w granicach polderu przeciwpowodziowego zalanego podczas powodzi przysługuje od właściciela wód odszkodowanie na warunkach określonych w art. 469.”

Z kolei art. 469 wskazuje, że odszkodowanie ustala właściwy organ w drodze decyzji administracyjnej - może to być organ odpowiedzialny za pozwolenie wodnoprawne lub, w przypadku jego braku, właściwy wojewoda.

Planowane inwestycje i przyszłość polderu

Wody Polskie zadeklarowały podjęcie działań mających na celu ograniczenie negatywnych skutków społecznych i ekonomicznych związanych z zalewaniem terenu polderu. Zadanie to zostało ujęte w Programie Planowanych Inwestycji oraz w Aktualizacji Planów Zarządzania Ryzykiem Powodziowym. Zakres projektu obejmuje m.in.:

• opracowanie dokumentacji projektowej,

• uzyskanie decyzji umożliwiających realizację inwestycji,

• przygotowanie planu przesiedleń i wykupu nieruchomości w Starym Otoku i Starym Górniku,

• modernizację i przebudowę wałów polderowych.

Koszt całego przedsięwzięcia oszacowano wstępnie na 168 milionów złotych. Jak podkreślono, inwestycja ma zostać zrealizowana przy wsparciu środków z unijnego programu FENiKS 2021–2027. Dopiero po ich zabezpieczeniu możliwe będzie rozpoczęcie prac i uregulowanie spraw własnościowych.

Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej zapewnia, że jest otwarty na dialog z mieszkańcami i samorządem. Dalsze działania będą uzależnione m.in. od dostępności środków finansowych oraz decyzji administracyjnych niezbędnych do realizacji inwestycji.

Przypomnijmy, że Prokurator Prokuratury Rejonowej w Oławie, 13 marca, wszczął śledztwo w sprawie przekroczenia uprawnień przez przedstawicieli Państwowego Przedsiębiorstwa Wodnego Wody Polskie. Przez zalanie Starego Górnika i Starego Otoku uszkodzone zostały gospodarstwa rolne na kwotę nie mniejszą niż 3 miliony złotych.

W Urzędzie Gminy debatowano o polderze Oława-Lipki i skutkach jego otwarcia Podczas rozmów poruszano kwestie dotyczące uregulowania prawnego polderu Oława-Lipki, konieczności ustalenia jego obszaru, a także analizy sytuacji otwarcia śluzy na polderze przez Wody Polskie podczas ubiegłorocznej powodzi.