Nadwaga i otyłość problemem mieszkańców Dolnego Śląska

Pacjenci, którzy korzystają z porad lekarza POZ, podczas pierwszej wizyty w roku mają wykonywany pomiar wzrostu i masy ciała. Dane te trafiają następnie do Narodowego Funduszu Zdrowia. W ten sposób od stycznia do końca lipca sprawdzono 13,4 mln osób w całym kraju z czego w województwie dolnośląskim blisko 1 milion pacjentów (944 824).

Na podstawie informacji o wzroście i wadze obliczany jest wskaźnik BMI, czyli Body Mass Index (stosunek masy ciała do wzrostu podniesionego do kwadratu), który pozwala oszacować zagrożenie chorobami związanymi z nadwagą i otyłością. Prawidłowy zakres BMI wynosi od 18,5 do 25. Zarówno wartości niższe jak i wyższe od podanych mogą wiązać się ze zwiększonym ryzykiem dla zdrowia i życia. Warto zauważyć, że wskaźnik BMI ma swoje ograniczenia m.in. w przypadku osób uprawiających sporty siłowe, dlatego ważna jest konsultacja wyniku BMI ze specjalistą.

Wśród osób, które w okresie od stycznia do lipca tego roku zgłosiły się do swoich placówek podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) na Dolnym Śląsku wyniki BMI wskazały na nadwagę i otyłość u 63% pacjentów (599 218 osób). Prawidłową wagę wykazały wyniki 35% pacjentów POZ (329 357 osób). Z kolei z niedowagą zmaga się niecałe 2% przebadanych osób (17 249 osób).

Dane o największej liczbie pacjentów z otyłością i nadwagą wskazały placówki POZ w powiecie: wrocławskim, świdnickim i kłodzkim. Z nadwagą (BMI 25,0-29,9) zmaga się ponad 355 tysięcy Dolnoślązaków, a na otyłość (BMI 30,0 – ≥ 40,0) choruje ponad 240 tysięcy. Przy czym na otyłość III stopnia wskazywały wyniki ponad 14 tysięcy osób. Ten rodzaj otyłości zwiększa ryzyko zachorowalności na cukrzycę typu 2, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia lipidowe, chorobę niedokrwienną serca, obturacyjny bezdech senny, chorobę zwyrodnieniową stawów, depresję, a także sprzyja rozwojowi niektórych typów nowotworów i podwyższa ryzyko zgonu.

Kompletne dane, z podziałem na powiaty i gminy dostępne są w zestawieniu Zdrowe Dane: https://ezdrowie.gov.pl/portal/home/badania-i-dane/zdrowe-dane/zestawienia/bmi-2025 

Dlaczego zbieranie informacji o wzroście i wadze  jest ważne?

Obowiązek zbierania danych o masie ciała i wzroście pacjentów w ramach POZ nie jest tylko urzędowym wymogiem. Dzięki tym informacjom zyskujemy narzędzie do walki z otyłością i jej skutkami. Otyłość zwiększa ryzyko takich schorzeń jak cukrzyca typu 2, nadciśnienie i choroby serca, zwyrodnienie stawów czy nowotwory. Wczesne wykrycie i edukacja pacjentów pozwala na szybszą reakcję. To także lepsze planowanie profilaktyki i leczenia.

Diety NFZ – plany żywieniowe dla każdego

Samodzielne osiągnięcie prawidłowej wagi może być trudne. Osoby z nieprawidłowym wynikiem BMI oraz te, które poszukują wsparcia w planowaniu zdrowych posiłków, mogą skorzystać z bezpłatnego serwisu Narodowego Funduszu Zdrowia – DietyNFZ. Portal promuje zdrowe nawyki żywieniowe i wspiera osoby z chorobami przewlekłymi w wyborze odpowiedniej diety. Jeśli chorujemy przewlekle lub przyjmujemy leki, to przed zastosowaniem diety skonsultujmy się z lekarzem.

Aby skorzystać ze wszystkich bezpłatnych planów żywieniowych trzeba wejść na stronę https://diety.nfz.gov.pl/. Po zalogowaniu zostaniemy poproszeni o podanie danych takich jak wiek, płeć, wzrost, masa ciała i aktywność fizyczna na podstawie których system wyliczy nasze BMI (wskaźnik proporcji masy ciała do wzrostu). Umożliwia to obliczenie odpowiedniego zapotrzebowania energetycznego.

W kolejnym kroku należy wybrać dietę i ustalić jej kaloryczność. Do wyboru jest 19 planów żywieniowych opartych na diecie DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension), stosowanej w leczeniu i zapobieganiu nadciśnienia tętniczego. Niektóre z nich wspierają osoby cierpiące na konkretny problem zdrowotny, inne odpowiadają na potrzeby wynikające ze stylu życia. Są to następujące diety: classic, nadwaga i otyłość, wege, cukrzyca, hashimoto, depresja, zaparcia, nadciśnienie, wege, senior (dedykowana seniorom),  rodzina (przepisy dla całej rodziny), PCOS (jeśli zdiagnozowano zespół policystycznych jajników), osteoporoza, dna moczanowa, kamica żółciowa, nadczynność tarczycy, odporność, sport, celiakia i ekspres (oferująca zbilansowane, szybkie i proste w przygotowaniu przepisy). Po wypełnieniu wszystkich pól, ukażą się bezpłatne przepisy dobrane do naszych potrzeb wraz z niezbędną listą zakupów.

Portal Diety NFZ zawiera nie tylko bezpłatne plany żywieniowe. Są tam również darmowe porady, e-booki do pobrania, quizy i filmy, z których warto skorzystać.

Źródło: Anna Szewczuk-Łebska  Rzecznik Prasowy DOW NFZ