Przyjdź i uczcij pamięć Żołnierzy Wyklętych
Starosta oławski Zdzisław Brezdeń i Małgorzata Peremicka, dyrektor Liceum Ogólnokształcącego Nr I im. Jana III Sobieskiego w Oławie zapraszają na uroczystość, zorganizowaną z okazji Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych, która odbędzie się w czwartek 2 marca, w auli LO na placu Zamkowym 10. Początek o godzinie 17.00.
Uroczystości rozpocznie występ artystyczny, przygotowany przez uczniów LO, pt.: „Nie umiera ten, kto trwa w pamięci i sercach żywych”. Następnie dr Tomasz Gałwiaczek z wrocławskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, wygłosi wykład, pt. „Od Powstania Styczniowego do Żołnierzy Wyklętych. Fenomen polskiego czynu niepodległościowego 1863-1956”.
Uwieńczeniem obchodów będzie projekcja filmu dokumentalnego, zrealizowanego przez TVP3 Opole „Ziemia Przemówiła”. Obraz traktuje o jednej z największych zbrodni komunistycznych, popełnionych na Żołnierzach Wyklętych. Na Opolszczyźnie rozegrał się finał tragicznej operacji pod kryptonimem „Lawina”. W wyniku prowokacji, przeprowadzonej przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa, podstępnie zamordowano prawie 200 żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych, z oddziału kpt. Henryka Flame, ps. „Bartek”, a ich ciała zasypano ziemią, która na 70 lat ukryła ślady zbrodni. Szczątki żołnierzy, dowody makabrycznej akcji bezpieki, udało się odnaleźć dopiero w marcu 2016 roku.
Scenariusz filmu powstał na podstawie książki Macieja Nowaka „Operacja Lawina. Przemilczana zbrodnia UB”, efektów bieżących prac IPN w tej sprawie, a także w oparciu o archiwalne reportaże TVP3 Opole.
Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych został ustanowiony przez parlament w 2011 roku - w hołdzie Żołnierzom Wyklętym - bohaterom antykomunistycznego podziemia, którzy w obronie niepodległego bytu Państwa Polskiego, walcząc o prawo do samostanowienia i urzeczywistnienia dążeń demokratycznych społeczeństwa polskiego przeciwstawili się sowieckiej agresji i narzuconemu siłą reżimowi komunistycznemu. Data Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych, 1 marca, upamiętnia rocznicę stracenia z rąk funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa kierownictwa IV Komendy Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość". 1 marca 1951 r. szefowie IV Zarządu Głównego ppłk Łukasz Ciepliński, mjr Adam Lazarowicz, por. Józef Rzepka, kpt. Franciszek Błażej, por. Józef Batory, Karol Chmiel i mjr Mieczysław Kawalec ponieśli śmierć w stołecznym więzieniu na Rakowieckiej. Tworzyli oni kierownictwo ostatniej ogólnopolskiej konspiracji kontynuującej od 1945 roku dzieło Armii Krajowej.
Zajęcie Polski przez Armię Czerwoną i włączenie połowy jej terytorium do ZSRR sprawiło, że dziesiątki tysięcy żołnierzy nie złożyło broni. Gotowi byli walczyć o odzyskanie niepodległości, wypełnić złożoną przysięgę. Powojenna konspiracja niepodległościowa była – aż do powstania Solidarności – najliczniejszą formą zorganizowanego oporu społeczeństwa polskiego wobec narzuconej władzy. W roku największej aktywności zbrojnego podziemia, (1945 r.), działało w nim bezpośrednio 150 - 200 tysięcy konspiratorów, zgrupowanych w oddziałach o bardzo różnej orientacji. Ostatni „leśny” żołnierz ZWZ-AK, a później WiN – Józef Franczak „Laluś” zginął w walce w październiku 1963 roku.
